ဂန္ဓမာပန်းစိုက်ပျိုးနည်း
ဂႏၶမာပန္းစိုက္ပ်ိဳးနည္း
( Caltivation of Chrysanthemun)
____________________________
၁။ နိဒါန္း
အေရာင္အေသြး စံုလင္လွေသာ ဂႏၶမာပန္းသည္ ျမင္သူတိုင္းက သေဘာက် ႏွစ္ျခိဳက္ေသာ ပန္းျဖစ္ပါ သည္။ ဂႏၶမာပန္းသည္ ကမၻာတြင္ တန္ဖိုးထား အျမတ္တႏိုး သံုးစြဲျပီး စီးပြားျဖစ္ ထုတ္လုပ္ စိုက္ပ်ိဳးေသာပန္း ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဂႏၶမာပန္းအား ဘုရားပန္းအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ အိမ္တြင္း၊ အလွဴ မဂၤလာေဆာင္၊ အခမ္းအနားမ်ားတြင္ အလွပန္းအိုးအျဖစ္လည္းေကာင္း ႏွစ္ျခိဳက္စြာ သံုးစြဲၾကေသာ ပန္းျဖစ္ပါသည္။ အေရာင္ေသြး စံုလင္ေသာ ဂႏၶမာပန္းမ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးျခင္းသည္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း စီးပြားျဖစ္ စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။
၂။ မ်ိဳး
ဂႏၶမာပန္းမ်ားတြင္ မ်ိဳးကြဲေပါင္း မ်ားစြာရွိသည္။ ပန္းမ်ိဳးမ်ားအား ပန္းပြင့္၏ပံုစံ၊ ပန္းပြင့္၏အေရာင္၊ အပင္ အရြယ္အစားေပၚ မူတည္၍ အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိသည္။ ဆန္းမားျဖဴ၊ ဆန္းမားဝါ၊ လပ္ကီးျဖဴ၊ လက္ကီးနီ၊ ေရႊစိမ္း၊ ကီလို၊ ေၾကြျဖဴ၊ ေၾကြဝါ၊ ခ်က္စိမ္း၊ ပုလဲျဖဴမွအစ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း စိုက္ပ်ိဳးေနေသာ ဂႏၶမာပန္းမ်ိဳးမ်ား မ်ားစြာရွိသည္။
အဓိကအားျဖင့္ ေမလေနာက္ပိုင္းတြင္ စိုက္ပ်ိဳးရမည့္မ်ိဳးႏွင့္ ေအာက္တိုဘာလ ေနာက္ပိုင္းတြင္ စိုက္ပ်ိဳးရမည့္ မ်ိဳးမ်ား ျဖစ္သည္။အၾကမ္းအားျဖင့္ ဆန္းမား၊ လပ္ကီး၊ မ်ိဳးမ်ားကို ေမလေနာက္ပိုင္းႏွင့္ ေအာက္တိုဘာလေနာက္ပိုင္းတြင္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ပါသည္။
၃။ ရာသီဥတု
ဂႏၶမာပန္းသည္ ေန႕တာတိုအပင္ ( Short Day Plant) ျဖစ္ပါသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ပင္ပိုင္းၾကီးထြားရန္ အတြက္ ေန႕တာရွည္ရန္ လိုအပ္ျပီး ပန္းပြင့္ရန္အတြက္ ေန႕တာတိုရန္ လိုအပ္သည္။ အပင္ၾကီးထြားမႈႏွင့္ ပန္းပြင့္မႈအေပၚ အပူခ်ိန္ႏွင့္ အလင္းေရာင္သည္ လႊမ္းမိုးသည္။
ပင္ပိုင္းၾကီးထြားရန္အတြက္ ေနေရာင္ျခည္ အျပည့္အဝႏွင့္ေန႕တာရွည္ျပီး ျမင့္မားေသာအပူခ်ိန္ ၂၀-၂၈ ဒီဂရီိိ ဆဲလ္ဆီးယပ္ လိုအပ္ပါသည္။ ပန္းပြင့္ရန္အတြက္ ေန႕တာတိုျပီး နိမ့္က်ေသာ အပူခ်ိန္ ၁၀-၂၈ ဒီဂရီ ဆဲလ္ဆီးယပ္ လိုအပ္ပါသည္။ စိုက္ပ်ိဳးျဖစ္ထြန္းမႈ အေကာင္းဆံုး အေျခအေနမွာ ေန႕အပူခ်ိန္ ၂၀-၂၈ ဒီဂရီ ဆဲလ္ဆီးယပ္ ႏွင့္ ည အပူခ်ိန္ ၁၅-၂၀ ဒီဂရီ ဆဲလ္ဆီးယပ္တြင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဂႏၶမာအပင္သည္ မနက္ခင္း ေနေရာင္ျခည္ ၅-၆ နာရီၾကား ေန႕စဥ္ ရရွိရန္ လိုအပ္သည္။
၄။ ေျမ
ဂႏၶမာပန္းပင္ စိုက္ပ်ိဳးရန္အတြက္ ေျမခ်ဥ္ငန္ဓာတ္ ၆.၅-၇.၅ သဲႏႈန္းေျမအမ်ိဳးအစား ေရစီးဆင္းမႈ ေကာင္းမြန္ေသာ ေရမဝပ္ေသာ ေျမျဖစ္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။
၅။ စိုက္ပ်ိဳးနည္း
စိုက္ပ်ိဳးရန္အတြက္ မိမိၾကိဳက္ႏွစ္သက္ရာ မ်ိဳးမ်ားကို မစိုက္ပ်ိဳးခင္ မ်ိဳးပ်ိဳးပင္ေရာင္းခ်သူမ်ားမွ ၾကိဳတင္မွာယူ စိုက္ပ်ိဳးၾကပါသည္။ ဂႏၶမာပန္းမ်ားကို စိုက္ခင္းမ်ား၊ မွန္လံုအိမ္မ်ား ႏွင့္ အိုးမ်ားထဲတြင္ စိုက္ပ်ိဳးၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စိုက္ခင္းမ်ားျဖင့္ အမ်ားဆံုး စိုက္ပ်ိဳးၾကသည္။ မိမိလိုခ်င္ေသာ ပန္းပြင့္အေနအထားေပၚ မူတည္ျပီး ပင္ၾကားအကြာအေဝး ၈ လက္မ မွ ၁၈-၂၄ လက္မ ထား၍ စိုက္ပ်ိဳးၾကပါသည္။ မိမိ စိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္ရန္ ရည္ရြယ္ေသာ ပန္းပြင့္အမ်ိဳးအစား တစ္ပြင့္တည္းၾကီး၍ အရည္အေသြး ရွိေသာပန္း၊ ပေဒသာ အခိုုင္လိုက္ အပြင့္မ်ားေသာ ပန္းခိုင္မ်ား စသျဖင့္ ရရွိလိုေသာ ပန္းအေနအထား မူတည္ျခင္းျဖစ္သည္။
စိုက္ပ်ိဳးမည့္ေျမေနရာအား ထယ္ႏွစ္စပ္ထိုး၍ စိုက္ေဘာင္မ်ားကို ျပင္ဆင္ရပါမည္။ ေကာင္းစြာေဆြးေျမ့ ေသာ သဘာဝေျမေဆြးမ်ားကို ေျမျပင္ခ်ိန္တြင္ မိမိေျမ အမ်ိဳးအစားေပၚ မူတည္ျပီး ထည့္ေပးရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ေျမခံအျဖစ္ N:P:K ဓာတ္ေျမဩဇာတြင္ P ႏွင့္ K မ်ားေသာ ဓာတ္ေျမဩဇာ ထည့္ေပးရန္ လိုအပ္ပါသည္။
ေကာင္းစြာေဆြးေျမ့ေသာ ႏြားေခ်းေဆြးအား ၂၀-၂၅ tan/ha ( ၈ တန္/ဧက) ထည့္သြင္းေပးရန္ လိုအပ္ပါသည္။ တစ္ဧကတြင္ ၂၀ ကီလိုဂရမ္ (N) (၁၈ ပိႆာ) ယူရီးယားဓါတ္ေျမဩဇာ ၊ ၆၄ ကီလို ဂရမ္ (P2O5) (၃၈.၄ ပိႆာ)၊ တီစူပါဓါတ္ေျမဩဇာ ၊ ၃၂ ကီလိုဂရမ္ (K2O)(၁၉.၂ ပိႆာ) ပိုတက္ဓာတ္ေျမဩဇာ တို႕အား ေျမခံအျဖစ္ထည့္သြင္းရန္ လိုအပ္ပါသည္။
စိုက္ျပီး ၁၅ ရက္သားတြင္ ႏြားေခ်းေဆြး တစ္ျပည္ ေရ ၂ ဂါလံျဖင့္ ပ်စ္ပ်စ္ေရေဖ်ာ္ျပီး ေဖ်ာ္ရည္ တစ္ဆေရ ၁၀ ဆျဖင့္ ေလာင္းေပးျခင္း(သို႕) ႏွမ္းဖတ္ တစ္ပိသာ ႏြားေခ်း ၂ ျပည္ (ႏြားေခ်းမထည့္လိုပါက ယူရီးယား ႏို႕ဆီဘူး ၁ ဘူး) ေရ ၂ ဂါလံျဖင့္ (၃-၄) ရက္ အပုပ္စိမ္ထားေသာ အပုပ္ရည္ တစ္ဆ ေရ ၁၀ ဆ ျဖင့္ ေဖ်ာ္ေလာင္းျခင္း ျပဳလုပ္ပါ။
စိုက္ျပီးသည္မွ (၅) ပတ္အတြင္း (၁၅) ရက္အၾကာ ေျမဩဇာအရည္ စတင္ေလာင္းသည္မွ စတင္၍ (၁-၂) ပတ္တစ္ခါ ႏြားေခ်းေဆြးအရည္ (သို႕) အပုပ္ရည္ကို ေဖ်ာ္ေလာင္းပါ။ ႏြားေခ်းေဆြးရည္ (သို႕) ႏွမ္းဖတ္ပုပ္ရည္ေလာင္းရန္ အခက္ခဲရွိေသာ စိုက္ခင္းေနရာမ်ားတြင္ ယူရီးယားေျမဩဇာကို ေျမၾကီးထဲသို႕ ထည့္သြင္းျခင္းထက္ အပင္သို႔ေရေဖ်ာ္ျဖန္းျခင္းကို ပင္ပိုင္း ၾကီးထြားသည့္ကာလ ( စိုက္ျပီးသည္မွ (၅) ပတ္ အတြင္း) ႏွစ္ပတ္ တစ္ၾကိမ္ ျပဳလုပ္ရပါမည္။
အဖူးဝင္လာသည့္အခ်ိန္ အပြင့္အားေပး ေဟာ္မုန္းကို ျဖန္းႏိုင္ပါသည္။ ေျမဩဇာေဖ်ာ္ရည္ (ႏြားေခ်း(သို႕) ၾကက္ေခ်း ေဖ်ာ္ရည္ (သို႕) အပုပ္ရည္) ျပဳလုပ္ျပီး ေလာင္းရန္ အဆင္ေျပေသာ စိုက္ခင္းမ်ားတြင္ ေျမဩဇာ အရည္အား စိုက္ျပီး ၁၅ရက္သားမွ အပြင့္ပြင့္သည္အထိ (၁-၂) တစ္ၾကိမ္ ေလာင္းရပါမည္။
ထို႕အျပင္ (P2O5) ႏွင့္ (K2O) တို႕ အခ်ိဳးအစားအရ ပိုမိုပါဝင္ေသာ ရြက္ျဖန္းေျမဩဇာမ်ား ျဖန္းျခင္းကို (၂) ပတ္ တစ္ၾကိမ္ျဖန္းေပးျခင္းကို ေျမဩဇာအရည္မ်ား ျပဳလုပ္သံုးစြဲရန္ အဆင္မေျပေသာ စိုက္ခင္းမ်ားတြင္ ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါသည္။
အရြက္ျဖန္းေဆးကို မသံုးဘဲ ေျမၾကီးထဲကိုသာ ထည့္သြင္းမည္ဆိုပါက N:P:K ဓာတ္ေျမဩဇာ ဝ.၅း၁း၁ ရွိေသာ ကြန္ေပါင္း ေျမဩဇာကို ၂ ေပ ခြဲ _ ၁၈ ေပ ရွည္ေသာ စိုက္ေဘာင္တြင္ တစ္ျပည္ခြဲႏႈန္းျဖင့္ အပင္ တစ္လသားအရြယ္ေပါင္းလိုက္ေသာ အခ်ိန္တြင္ ထည့္သြင္းေပးရပါမည္။ ေကာင္းစြာေဆြးေျမ႕ေသာ ႏြားေခ်းေဆြး ေျမေဆြးမ်ားအား ထည့္သြင္းေပးျခင္းကို ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္ပါသည္။ ဂႏၶမာပန္းသည္ ေျမေဆြးမ်ား ေပါၾကြယ္ေသာ ေျမကို ပိုမို ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကပါသည္။
၆။ အပင္ျပဳစုနည္း
စိုက္ပ်ိဳးျပီး ၅ ပတ္အၾကာတြင္ နုိက္ထရိုဂ်င္ ေျမဩဇာလြန္ကဲစြာေကြ်းျခင္း မျပဳလုပ္ရပါ။ K ပါဝင္မႈ မ်ားေသာေျမဩဇာကို ပန္းပြင့္အေရာင္ အရည္ေသြးေကာင္းမြန္ေစရန္၊ ပင္စည္ သန္မာေစရန္အတြက္ ထည့္သြင္းေပးရမည္။ ရြက္ျဖန္းအေနျဖင့္ Zn ႏွင့္ Mg ပါေသာ ရြက္ျဖန္းေျမဩဇာမ်ားကိုလည္း ပက္ျဖန္း ႏိုင္ပါသည္။
စိုက္ေဘာင္မ်ားအား မၾကာခဏေရသြင္းေပးျခင္းျဖင့္ စိုထိုင္းဆ ျမင့္ေစႏိုင္၍ အပင္မွ ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ ေသာ္လည္း ေရဝပ္ျခင္းကို မၾကိဳက္ပါ။ စိုက္ျပီးသည္မွ ပထမ တစ္လအတြင္း တစ္ပတ္ႏွစ္ၾကိမ္ ေရဝေအာင္ သြင္းေပးရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း တစ္လေက်ာ္ပါက တစ္ပတ္တစ္ၾကိမ္ (မိမိေဒသ ရာသီဥတုေပၚ မူတည္၍) ေရသြင္းေပးရပါမည္။
စိုက္ပ်ိဳးျပီးသည္မွ တစ္လအၾကာတြင္ လက္ေပါင္းလိုက္ျခင္း စတင္ျပဳလုပ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ အပင္သက္တမ္း တစ္ေလ်ာက္ေပါင္းကို ႏွိမ္နင္းႏိုင္ျခင္းသည္ ပိုးေရာဂါ ကင္းစင္ကာ အပင္ၾကီးထြားမႈ အတြက္ အေထာက္အကူျပဳ သကဲ႕သို႕ ပန္းပြင့္အထြက္ကိုလည္း တို္းေစပါသည္။
အပင္မွ ထိပ္ညႊန္႕ေခါင္ႏွိမ္ျခင္း (ပံု ၂) ကို စိုက္ျပီး တစ္လအၾကာတြင္ ျပဳလုပ္၍ ေဘးအညႊန္႕မ်ား ထြက္လာမည္။ ထြက္ရွိလာေသာ အညႊန္႔မ်ားမွ မိမိ ရယူလိုေသာ ပန္းပြင့္အေနအထားႏွင့္ ေရြးခ်ယ္ထားေသာ မ်ိဳးကို မူတည္ျပီး ၾကားညႊန္႕မ်ား(ပံု ၁)ကို အပတ္စဥ္ ဖယ္ရွားျခင္းကို ျပဳလုပ္ရပါမယ္။ အပင္ ၾကၤီးထြားလာသည္ႏွင့္အမွ် ထားရွိေသာ ေဘးကိုင္းမ်ား ယိုင္လဲက်ိဳးျခင္းမရွိေစရန္ ဝါးတန္းမ်ားျဖင့္ ထိန္းေပးရမည္။ (ပံု၃)
၇။ ပိုးေရာဂါမ်ား
ပ်၊ ျဖဳတ္၊ ရြက္ထြင္းပိုး၊ ရြက္စားပိုး၊ ရြက္လိပ္ပိုး၊ သရစ္ပိုးမ်ား က်ေရာက္တတ္ပါသည္။ ai.imidacloprid odku Lambda-cyhalothrin ပါဝင္ေသာပင္လံုးျပန္႕ ပိုးသတ္ေဆး မ်ားသံုးစြဲႏိုင္ပါသည္။
အျမစ္ပုပ္၊ရြက္ေျပာက္ေရာဂါ၊ပင္ညိႈးေရာဂါ၊ သံေခ်းေရာဂါ၊ မိုစိတ္ေရာဂါ၊ အပင္ပုေရာဂါ၊ Powdery mildew ေရာဂါမ်ား က်ေရာက္တတ္ပါသည္။ မိႈေရာဂါကို Sulphur သို႕Copper ပါေသာမိႈသတ္ေဆးကို္ သံုးစြဲႏွိမ္နင္းႏိုင္ပါသည္။
၈။ ခူးဆြတ္ျခင္း
ေရြးခ်ယ္စိုက္ပ်ိဳးသည့္မ်ိဳးအလိုက္ ပန္းစပြင့္သည္မွ ၄ ရက္ျခားတစ္ၾကိမ္ ခူးဆြတ္ႏိုင္ပါသည္။ ပန္းပြင့္ အေနအထား ေဈးကြက္ အနီးအေဝးေပၚ မူတည္၍ မနက္ခင္း ေအးေသာအခ်ိန္တြင္ ခူးဆြတ္သင့္ပါသည္။
၉။ ျပန္လည္မ်ိဳးရယူျခင္း
နည္း (၂) နည္းျဖင့္ မ်ိဳး ျပန္လည္ရယူႏိုင္ပါသည္။ (၁) အျမစ္ေဘးမွထြက္လာေသာ သားတက္မွ မ်ိဳးပ်ိဳးပင္ ရယူျခင္း ႏွင့္ (၂) က်န္းမာသန္စြမ္းေသာ အပင္ထိပ္ညႊန္႕မွ ျဖတ္၍ အျမစ္ေဖာက္ ပ်ိဳးပင္ျပဳလုပ္ျခင္း တို႕ျဖစ္ပါသည္။
စိုက္ပ်ိဳးသူမ်ားမွာ ပထမနည္းကို အသံုးျပဳ၍ မ်ိဳးျပန္လည္ရယူၾကပါသည္။ ပထမနည္းမွ ပ်ိဳးပင္မ်ားအား ပ်ိဳးေဘာင္မ်ားတြင္ ထပ္မံပ်ိဳးေထာင္ျခင္းမျပဳလုပ္ဘဲ စိုက္ေဘာင္မ်ားသို႔ တိုက္ရိုက္စိုက္ပ်ိဳးၾကကာ ပ်ိဳးေထာင္ျခင္းသည္ ကုန္က်စရိတ္ေလ်ာ့က်ေစပါသည္။
ပထမနည္းမွာ မိမိစိုက္ခင္းမ်ားတြင္ စိုက္ပ်ိဳးခူးဆြတ္ျပီးေသာပန္းပင္မ်ားကို ေျမၾကီးမွ၁၀-၁၅စင္တီမီတာ အျမင့္ထိျဖတ္ပါ။ ပန္းပြင့္ခူးျပီးခ်ိန္ ဇန္နဝါရီ-ေဖေဖၚဝါရီလမ်ားတြင္ အပင္ကိုေရသြင္းပါ။ ေျမဩဇာေကြ်းပါ။ အပင္ေျခမွ သားတက္မ်ား ထြက္လာမည္။ သားတက္အပင္ငယ္မ်ား ၁၀-၁၅စင္တီမီတာ အျမင့္ေရာက္ ခ်ိန္ သန္႕ရွင္းေသာ ဓားထက္ထက္ျဖင့္ ျဖတ္ပါ။ ပ်ိဳးေဘာင္ျပဳလုပ္၍ ျပန္လည္စိုက္ပ်ိဳးထားပါ။ ပ်ိဳးေဘာင္တြင္ တစ္လအၾကာ စိုက္ခင္းသို႕ေျပာင္းေရြ႕စိုက္ပ်ိဳးပါ။ ( ဝယ္ယူခ်ိန္ စိုက္ပ်ိဳးရန္အသင့္ ပ်ိဳးပင္မ်ားျဖစ္လာပါ သည္။)
ဒုတိယနည္းမွာ က်န္းမာသန္းစြမ္းေသာ မိခင္အပင္မွ ထိပ္ညႊန္႕မ်ား ၇-၅ စင္တီမီတာျဖတ္ပါ။ သဲေဘာင္ကို အရိပ္ေအာက္တြင္ျပဳလုပ္ပါ။ ျဖတ္ထားေသာအညႊန္႕မ်ားအား ေကာ့ပါးပါေသာမိႈသတ္ေဆးႏွင့္ခဏစိမ္ပါ။ ျပီးရင္ သဲေဘာင္ေပၚ ပ်ိဳးပါ။ သဲေဘာင္ေပၚတစ္ရက္ ေရ ၄-၅ ၾကိမ္ေလာင္းပါ။ ၂-၃ ပတ္ ၾကာေသာအခါ အျမစ္ထြက္လာမည္။ ပ်ိဳးေဘာင္ျပဳလုပ္ျပီး ပ်ိဳးေထာင္ထားျပီး စိုက္ေဘာင္သို႕ ေျပာင္းေရြ႕စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ပါသည့္ ပ်ိဳးပင္မ်ား ရရွိမည္ျဖစ္ပါသည္။ ေမလတြင္ စိုက္ပ်ိဳးေသာ အပင္မ်ားမွ တစ္လအၾကာ ဇြန္လတြင္ အညႊန္႕ျဖတ္သည့္အခါ ဒုတိယနည္းကို အသံုးျပဳမ်ိဳးရယူကာ ျပန္လည္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ပါသည္။
Crd,ေအးသႏၱာစိုး
Unicode
ဂန္ဓမာပန်းစိုက်ပျိုးနည်း
( Caltivation of Chrysanthemun)
____________________________
၁။ နိဒါန်း
အရောင်အသွေး စုံလင်လှသော ဂန္ဓမာပန်းသည် မြင်သူတိုင်းက သဘောကျ နှစ်ခြိုက်သော ပန်းဖြစ်ပါ သည်။ ဂန္ဓမာပန်းသည် ကမ္ဘာတွင် တန်ဖိုးထား အမြတ်တနိုး သုံးစွဲပြီး စီးပွားဖြစ် ထုတ်လုပ် စိုက်ပျိုးသောပန်း ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဂန္ဓမာပန်းအား ဘုရားပန်းအဖြစ်လည်းကောင်း၊ အိမ်တွင်း၊ အလှူ မင်္ဂလာဆောင်၊ အခမ်းအနားများတွင် အလှပန်းအိုးအဖြစ်လည်းကောင်း နှစ်ခြိုက်စွာ သုံးစွဲကြသော ပန်းဖြစ်ပါသည်။ အရောင်သွေး စုံလင်သော ဂန္ဓမာပန်းများကို စိုက်ပျိုးခြင်းသည်လည်း မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း စီးပွားဖြစ် စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းတစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။
၂။ မျိုး
ဂန္ဓမာပန်းများတွင် မျိုးကွဲပေါင်း များစွာရှိသည်။ ပန်းမျိုးများအား ပန်းပွင့်၏ပုံစံ၊ ပန်းပွင့်၏အရောင်၊ အပင် အရွယ်အစားပေါ် မူတည်၍ အမည်အမျိုးမျိုး ရှိသည်။ ဆန်းမားဖြူ၊ ဆန်းမားဝါ၊ လပ်ကီးဖြူ၊ လက်ကီးနီ၊ ရွှေစိမ်း၊ ကီလို၊ ကြွေဖြူ၊ ကြွေဝါ၊ ချက်စိမ်း၊ ပုလဲဖြူမှအစ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း စိုက်ပျိုးနေသော ဂန္ဓမာပန်းမျိုးများ များစွာရှိသည်။
အဓိကအားဖြင့် မေလနောက်ပိုင်းတွင် စိုက်ပျိုးရမည့်မျိုးနှင့် အောက်တိုဘာလ နောက်ပိုင်းတွင် စိုက်ပျိုးရမည့် မျိုးများ ဖြစ်သည်။အကြမ်းအားဖြင့် ဆန်းမား၊ လပ်ကီး၊ မျိုးများကို မေလနောက်ပိုင်းနှင့် အောက်တိုဘာလနောက်ပိုင်းတွင် စိုက်ပျိုးနိုင်ပါသည်။
၃။ ရာသီဥတု
ဂန္ဓမာပန်းသည် နေ့တာတိုအပင် ( Short Day Plant) ဖြစ်ပါသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ပင်ပိုင်းကြီးထွားရန် အတွက် နေ့တာရှည်ရန် လိုအပ်ပြီး ပန်းပွင့်ရန်အတွက် နေ့တာတိုရန် လိုအပ်သည်။ အပင်ကြီးထွားမှုနှင့် ပန်းပွင့်မှုအပေါ် အပူချိန်နှင့် အလင်းရောင်သည် လွှမ်းမိုးသည်။
ပင်ပိုင်းကြီးထွားရန်အတွက် နေရောင်ခြည် အပြည့်အဝနှင့်နေ့တာရှည်ပြီး မြင့်မားသောအပူချိန် ၂၀-၂၈ ဒီဂရီ ဆဲလ်ဆီးယပ် လိုအပ်ပါသည်။ ပန်းပွင့်ရန်အတွက် နေ့တာတိုပြီး နိမ့်ကျသော အပူချိန် ၁၀-၂၈ ဒီဂရီ ဆဲလ်ဆီးယပ် လိုအပ်ပါသည်။ စိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းမှု အကောင်းဆုံး အခြေအနေမှာ နေ့အပူချိန် ၂၀-၂၈ ဒီဂရီ ဆဲလ်ဆီးယပ် နှင့် ည အပူချိန် ၁၅-၂၀ ဒီဂရီ ဆဲလ်ဆီးယပ်တွင် ဖြစ်ပါသည်။ ဂန္ဓမာအပင်သည် မနက်ခင်း နေရောင်ခြည် ၅-၆ နာရီကြား နေ့စဉ် ရရှိရန် လိုအပ်သည်။
၄။ မြေ
ဂန္ဓမာပန်းပင် စိုက်ပျိုးရန်အတွက် မြေချဉ်ငန်ဓာတ် ၆.၅-၇.၅ သဲနှုန်းမြေအမျိုးအစား ရေစီးဆင်းမှု ကောင်းမွန်သော ရေမဝပ်သော မြေဖြစ်ရန် လိုအပ်ပါသည်။
၅။ စိုက်ပျိုးနည်း
စိုက်ပျိုးရန်အတွက် မိမိကြိုက်နှစ်သက်ရာ မျိုးများကို မစိုက်ပျိုးခင် မျိုးပျိုးပင်ရောင်းချသူများမှ ကြိုတင်မှာယူ စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ဂန္ဓမာပန်းများကို စိုက်ခင်းများ၊ မှန်လုံအိမ်များ နှင့် အိုးများထဲတွင် စိုက်ပျိုးကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စိုက်ခင်းများဖြင့် အများဆုံး စိုက်ပျိုးကြသည်။ မိမိလိုချင်သော ပန်းပွင့်အနေအထားပေါ် မူတည်ပြီး ပင်ကြားအကွာအဝေး ၈ လက်မ မှ ၁၈-၂၄ လက်မ ထား၍ စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ မိမိ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ရန် ရည်ရွယ်သော ပန်းပွင့်အမျိုးအစား တစ်ပွင့်တည်းကြီး၍ အရည်အသွေး ရှိသောပန်း၊ ပဒေသာ အခိုုင်လိုက် အပွင့်များသော ပန်းခိုင်များ စသဖြင့် ရရှိလိုသော ပန်းအနေအထား မူတည်ခြင်းဖြစ်သည်။
စိုက်ပျိုးမည့်မြေနေရာအား ထယ်နှစ်စပ်ထိုး၍ စိုက်ဘောင်များကို ပြင်ဆင်ရပါမည်။ ကောင်းစွာဆွေးမြေ့ သော သဘာဝမြေဆွေးများကို မြေပြင်ချိန်တွင် မိမိမြေ အမျိုးအစားပေါ် မူတည်ပြီး ထည့်ပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ မြေခံအဖြစ် N:P:K ဓာတ်မြေဩဇာတွင် P နှင့် K များသော ဓာတ်မြေဩဇာ ထည့်ပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။
ကောင်းစွာဆွေးမြေ့သော နွားချေးဆွေးအား ၂၀-၂၅ tan/ha ( ၈ တန်/ဧက) ထည့်သွင်းပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ တစ်ဧကတွင် ၂၀ ကီလိုဂရမ် (N) (၁၈ ပိဿာ) ယူရီးယားဓါတ်မြေဩဇာ ၊ ၆၄ ကီလို ဂရမ် (P2O5) (၃၈.၄ ပိဿာ)၊ တီစူပါဓါတ်မြေဩဇာ ၊ ၃၂ ကီလိုဂရမ် (K2O)(၁၉.၂ ပိဿာ) ပိုတက်ဓာတ်မြေဩဇာ တို့အား မြေခံအဖြစ်ထည့်သွင်းရန် လိုအပ်ပါသည်။
စိုက်ပြီး ၁၅ ရက်သားတွင် နွားချေးဆွေး တစ်ပြည် ရေ ၂ ဂါလံဖြင့် ပျစ်ပျစ်ရေဖျော်ပြီး ဖျော်ရည် တစ်ဆရေ ၁၀ ဆဖြင့် လောင်းပေးခြင်း(သို့) နှမ်းဖတ် တစ်ပိသာ နွားချေး ၂ ပြည် (နွားချေးမထည့်လိုပါက ယူရီးယား နို့ဆီဘူး ၁ ဘူး) ရေ ၂ ဂါလံဖြင့် (၃-၄) ရက် အပုပ်စိမ်ထားသော အပုပ်ရည် တစ်ဆ ရေ ၁၀ ဆ ဖြင့် ဖျော်လောင်းခြင်း ပြုလုပ်ပါ။
စိုက်ပြီးသည်မှ (၅) ပတ်အတွင်း (၁၅) ရက်အကြာ မြေဩဇာအရည် စတင်လောင်းသည်မှ စတင်၍ (၁-၂) ပတ်တစ်ခါ နွားချေးဆွေးအရည် (သို့) အပုပ်ရည်ကို ဖျော်လောင်းပါ။ နွားချေးဆွေးရည် (သို့) နှမ်းဖတ်ပုပ်ရည်လောင်းရန် အခက်ခဲရှိသော စိုက်ခင်းနေရာများတွင် ယူရီးယားမြေဩဇာကို မြေကြီးထဲသို့ ထည့်သွင်းခြင်းထက် အပင်သို့ရေဖျော်ဖြန်းခြင်းကို ပင်ပိုင်း ကြီးထွားသည့်ကာလ ( စိုက်ပြီးသည်မှ (၅) ပတ် အတွင်း) နှစ်ပတ် တစ်ကြိမ် ပြုလုပ်ရပါမည်။
အဖူးဝင်လာသည့်အချိန် အပွင့်အားပေး ဟော်မုန်းကို ဖြန်းနိုင်ပါသည်။ မြေဩဇာဖျော်ရည် (နွားချေး(သို့) ကြက်ချေး ဖျော်ရည် (သို့) အပုပ်ရည်) ပြုလုပ်ပြီး လောင်းရန် အဆင်ပြေသော စိုက်ခင်းများတွင် မြေဩဇာ အရည်အား စိုက်ပြီး ၁၅ရက်သားမှ အပွင့်ပွင့်သည်အထိ (၁-၂) တစ်ကြိမ် လောင်းရပါမည်။
ထို့အပြင် (P2O5) နှင့် (K2O) တို့ အချိုးအစားအရ ပိုမိုပါဝင်သော ရွက်ဖြန်းမြေဩဇာများ ဖြန်းခြင်းကို (၂) ပတ် တစ်ကြိမ်ဖြန်းပေးခြင်းကို မြေဩဇာအရည်များ ပြုလုပ်သုံးစွဲရန် အဆင်မပြေသော စိုက်ခင်းများတွင် ပြုလုပ်နိုင်ပါသည်။
အရွက်ဖြန်းဆေးကို မသုံးဘဲ မြေကြီးထဲကိုသာ ထည့်သွင်းမည်ဆိုပါက N:P:K ဓာတ်မြေဩဇာ ဝ.၅း၁း၁ ရှိသော ကွန်ပေါင်း မြေဩဇာကို ၂ ပေ ခွဲ _ ၁၈ ပေ ရှည်သော စိုက်ဘောင်တွင် တစ်ပြည်ခွဲနှုန်းဖြင့် အပင် တစ်လသားအရွယ်ပေါင်းလိုက်သော အချိန်တွင် ထည့်သွင်းပေးရပါမည်။ ကောင်းစွာဆွေးမြေ့သော နွားချေးဆွေး မြေဆွေးများအား ထည့်သွင်းပေးခြင်းကို ပြုလုပ်ပေးနိုင်ပါသည်။ ဂန္ဓမာပန်းသည် မြေဆွေးများ ပေါကြွယ်သော မြေကို ပိုမို ကြိုက်နှစ်သက်ကြပါသည်။
၆။ အပင်ပြုစုနည်း
စိုက်ပျိုးပြီး ၅ ပတ်အကြာတွင် နိုက်ထရိုဂျင် မြေဩဇာလွန်ကဲစွာကျွေးခြင်း မပြုလုပ်ရပါ။ K ပါဝင်မှု များသောမြေဩဇာကို ပန်းပွင့်အရောင် အရည်သွေးကောင်းမွန်စေရန်၊ ပင်စည် သန်မာစေရန်အတွက် ထည့်သွင်းပေးရမည်။ ရွက်ဖြန်းအနေဖြင့် Zn နှင့် Mg ပါသော ရွက်ဖြန်းမြေဩဇာများကိုလည်း ပက်ဖြန်း နိုင်ပါသည်။
စိုက်ဘောင်များအား မကြာခဏရေသွင်းပေးခြင်းဖြင့် စိုထိုင်းဆ မြင့်စေနိုင်၍ အပင်မှ ကြိုက်နှစ်သက် သော်လည်း ရေဝပ်ခြင်းကို မကြိုက်ပါ။ စိုက်ပြီးသည်မှ ပထမ တစ်လအတွင်း တစ်ပတ်နှစ်ကြိမ် ရေဝအောင် သွင်းပေးရမည် ဖြစ်သော်လည်း တစ်လကျော်ပါက တစ်ပတ်တစ်ကြိမ် (မိမိဒေသ ရာသီဥတုပေါ် မူတည်၍) ရေသွင်းပေးရပါမည်။
စိုက်ပျိုးပြီးသည်မှ တစ်လအကြာတွင် လက်ပေါင်းလိုက်ခြင်း စတင်ပြုလုပ်ရမည် ဖြစ်ပါသည်။ အပင်သက်တမ်း တစ်လျောက်ပေါင်းကို နှိမ်နင်းနိုင်ခြင်းသည် ပိုးရောဂါ ကင်းစင်ကာ အပင်ကြီးထွားမှု အတွက် အထောက်အကူပြု သကဲ့သို့ ပန်းပွင့်အထွက်ကိုလည်း တိုးစေပါသည်။
အပင်မှ ထိပ်ညွှန့်ခေါင်နှိမ်ခြင်း (ပုံ ၂) ကို စိုက်ပြီး တစ်လအကြာတွင် ပြုလုပ်၍ ဘေးအညွှန့်များ ထွက်လာမည်။ ထွက်ရှိလာသော အညွှန့်များမှ မိမိ ရယူလိုသော ပန်းပွင့်အနေအထားနှင့် ရွေးချယ်ထားသော မျိုးကို မူတည်ပြီး ကြားညွှန့်များ(ပုံ ၁)ကို အပတ်စဉ် ဖယ်ရှားခြင်းကို ပြုလုပ်ရပါမယ်။ အပင် င်္ကြီးထွားလာသည်နှင့်အမျှ ထားရှိသော ဘေးကိုင်းများ ယိုင်လဲကျိုးခြင်းမရှိစေရန် ဝါးတန်းများဖြင့် ထိန်းပေးရမည်။ (ပုံ၃)
၇။ ပိုးရောဂါများ
ပျ၊ ဖြုတ်၊ ရွက်ထွင်းပိုး၊ ရွက်စားပိုး၊ ရွက်လိပ်ပိုး၊ သရစ်ပိုးများ ကျရောက်တတ်ပါသည်။ ai.imidacloprid odku Lambda-cyhalothrin ပါဝင်သောပင်လုံးပြန့် ပိုးသတ်ဆေး များသုံးစွဲနိုင်ပါသည်။
အမြစ်ပုပ်၊ရွက်ပြောက်ရောဂါ၊ပင်ညှိုးရောဂါ၊ သံချေးရောဂါ၊ မိုစိတ်ရောဂါ၊ အပင်ပုရောဂါ၊ Powdery mildew ရောဂါများ ကျရောက်တတ်ပါသည်။ မှိုရောဂါကို Sulphur သို့Copper ပါသောမှိုသတ်ဆေးကို သုံးစွဲနှိမ်နင်းနိုင်ပါသည်။
၈။ ခူးဆွတ်ခြင်း
ရွေးချယ်စိုက်ပျိုးသည့်မျိုးအလိုက် ပန်းစပွင့်သည်မှ ၄ ရက်ခြားတစ်ကြိမ် ခူးဆွတ်နိုင်ပါသည်။ ပန်းပွင့် အနေအထား ဈေးကွက် အနီးအဝေးပေါ် မူတည်၍ မနက်ခင်း အေးသောအချိန်တွင် ခူးဆွတ်သင့်ပါသည်။
၉။ ပြန်လည်မျိုးရယူခြင်း
နည်း (၂) နည်းဖြင့် မျိုး ပြန်လည်ရယူနိုင်ပါသည်။ (၁) အမြစ်ဘေးမှထွက်လာသော သားတက်မှ မျိုးပျိုးပင် ရယူခြင်း နှင့် (၂) ကျန်းမာသန်စွမ်းသော အပင်ထိပ်ညွှန့်မှ ဖြတ်၍ အမြစ်ဖောက် ပျိုးပင်ပြုလုပ်ခြင်း တို့ဖြစ်ပါသည်။
စိုက်ပျိုးသူများမှာ ပထမနည်းကို အသုံးပြု၍ မျိုးပြန်လည်ရယူကြပါသည်။ ပထမနည်းမှ ပျိုးပင်များအား ပျိုးဘောင်များတွင် ထပ်မံပျိုးထောင်ခြင်းမပြုလုပ်ဘဲ စိုက်ဘောင်များသို့ တိုက်ရိုက်စိုက်ပျိုးကြကာ ပျိုးထောင်ခြင်းသည် ကုန်ကျစရိတ်လျော့ကျစေပါသည်။
ပထမနည်းမှာ မိမိစိုက်ခင်းများတွင် စိုက်ပျိုးခူးဆွတ်ပြီးသောပန်းပင်များကို မြေကြီးမှ၁၀-၁၅စင်တီမီတာ အမြင့်ထိဖြတ်ပါ။ ပန်းပွင့်ခူးပြီးချိန် ဇန်နဝါရီ-ဖေဖေါ်ဝါရီလများတွင် အပင်ကိုရေသွင်းပါ။ မြေဩဇာကျွေးပါ။ အပင်ခြေမှ သားတက်များ ထွက်လာမည်။ သားတက်အပင်ငယ်များ ၁၀-၁၅စင်တီမီတာ အမြင့်ရောက် ချိန် သန့်ရှင်းသော ဓားထက်ထက်ဖြင့် ဖြတ်ပါ။ ပျိုးဘောင်ပြုလုပ်၍ ပြန်လည်စိုက်ပျိုးထားပါ။ ပျိုးဘောင်တွင် တစ်လအကြာ စိုက်ခင်းသို့ပြောင်းရွေ့စိုက်ပျိုးပါ။ ( ဝယ်ယူချိန် စိုက်ပျိုးရန်အသင့် ပျိုးပင်များဖြစ်လာပါ သည်။)
ဒုတိယနည်းမှာ ကျန်းမာသန်းစွမ်းသော မိခင်အပင်မှ ထိပ်ညွှန့်များ ၇-၅ စင်တီမီတာဖြတ်ပါ။ သဲဘောင်ကို အရိပ်အောက်တွင်ပြုလုပ်ပါ။ ဖြတ်ထားသောအညွှန့်များအား ကော့ပါးပါသောမှိုသတ်ဆေးနှင့်ခဏစိမ်ပါ။ ပြီးရင် သဲဘောင်ပေါ် ပျိုးပါ။ သဲဘောင်ပေါ်တစ်ရက် ရေ ၄-၅ ကြိမ်လောင်းပါ။ ၂-၃ ပတ် ကြာသောအခါ အမြစ်ထွက်လာမည်။ ပျိုးဘောင်ပြုလုပ်ပြီး ပျိုးထောင်ထားပြီး စိုက်ဘောင်သို့ ပြောင်းရွေ့စိုက်ပျိုးနိုင်ပါသည့် ပျိုးပင်များ ရရှိမည်ဖြစ်ပါသည်။ မေလတွင် စိုက်ပျိုးသော အပင်များမှ တစ်လအကြာ ဇွန်လတွင် အညွှန့်ဖြတ်သည့်အခါ ဒုတိယနည်းကို အသုံးပြုမျိုးရယူကာ ပြန်လည် စိုက်ပျိုးနိုင်ပါသည်။
Crd,အေးသန္တာစိုး
Comments
Post a Comment